Udostępnij ten post

Z chwilą śmierci spadkodawcy następuje otwarcie spadku, a co za tym idzie także nabycie spadku przez spadkobierców, zarówno tych ustawowych jak i testamentowych. Nie należy mylić otwarcia sadku z otwarciem testamentu. Otwarcie testamentu to procedura przeprowadzana przez sąd lub notariusza. Jednak notariusz nie może otworzyć i ogłosić testamentu jeżeli miedzy spadkobiercami istnieje spór, w takiej sytuacji należy przeprowadzić postępowanie przed sądem.

Testament to dokument, który zmienia ustawowy porządek dziedziczenia. Często bywa również nazywany ,,ostatnią wolą’’ zmarłego.

Procedura. Dla skuteczności dziedziczenia ustalonego w testamencie konieczne jest otwarcie i ogłoszenie testamentu. Procedura ta nakłada na osobę, u której znajduje się testament obowiązek złożenia go w sądzie spadku, czyli w sądzie właściwym według ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub u notariusza. Niewywiązanie się z tego obowiązku zagrożone jest możliwością nałożenia przez sąd grzywny. Osoba, u której znajduje się testament ponosi także odpowiedzialność za szkodę jaka powstała w związku z uchyleniem się przez nią od obowiązku złożenia testamentu w sądzie lub u notariusza.

Sąd albo notariusz otwiera i ogłasza testament jeżeli posiada dowód śmierci spadkodawcy. Najczęściej będzie to akt zgonu, ale nie jest to jedyny dowód śmierci. Będzie to także orzeczenie sądu o uznaniu za zmarłego lub zaginionego. Organy, które otwierają i ogłaszają testament nie mają obowiązku zawiadamiania o tym zamiarze osób zainteresowanych, tj. np. spadkobierców, kuratora spadku. Nie stoi to jednak na przeszkodzie temu, aby osoby zainteresowane uczestniczyły w czynnościach jeżeli wiedzą kiedy będą one dokonane. Obowiązek informacyjny powstaje dopiero po otwarciu i ogłoszeniu testament i jest on związany z wymogiem jawności treści testamentu. Sąd lub notariusz zawiadamia o fakcie jego otwarcia i ogłoszenia spadkobierców oraz wykonawcę testamentu i kuratora spadku, jeżeli zostali oni ustanowieni. Dodatkowo notariusz zawiadamia także sąd spadku.

W przypadku zgłoszenia kilku testamentów sporządzonych przez jednego spadkodawcę otwiera się o ogłasza je wszystkie, a na każdym z nich czyni się wzmiankę o pozostałych. O ważność tych testamentów oraz ważności poszczególnych rozrządzeń w nich zawartych decyduje sąd w toku odrębnego postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.

Trzeba w tym miejscu wspomnieć o ważnym postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 1998r. w sprawie o sygnaturze akt III CKN 76/98. Zgodnie z tym orzeczeniem otwarcie i ogłoszenie testamentu nie jest równoznaczne ze stwierdzeniem jego ważności. Ogłosić należy każdy dokument stanowiący ostatnią wolę zmarłego, niezależnie od tego czy posiada cechy ważności, a o ważności testamentu sąd rozstrzygnie w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku.

Z otwarcia i ogłoszenia testamentu sporządza się protokół. Opisuje się w nim stan zewnętrzny testamentu i wymienia się następujące dane: datę, datę złożenia testamentu oraz osobę składającą testament. Dodatkowo na samym testamencie zamieszcza się wzmiankę o dacie otwarcia i ogłoszenia. Od tego momentu testament staje się dokumentem urzędowym i jest przechowywany w sądzie spadku bądź u notariusza. Można jednak ubiegać się o wydanie kopii testamentu z akt sprawy.

Koszty. Procedura otwarcia i ogłoszenia testamentu nie jest kosztowna. Decydując się na jej przeprowadzenie w kancelarii notarialnej zapłacimy 50 zł, natomiast przeprowadzenie jej przez sąd jest wolne od opłat.

 autor: Sonia Konieczniak

 

Skontaktuj się z prawnikiem

Umów się na spotkanie ze specjalistą

Może Cię zainteresować:

Darowizna a zachowek

W dzisiejszym wywiadzie z radcą prawnym Anną Klisz porozmawiamy o wpływie dokonanej darowizny na zachowek. Przepisy bowiem są w tym zakresie szczegółowe i nie łatwo

radca prawny Anna Klisz

specjalistka z zakresu prawa spadkowego