Ostatnia wola to nie miejsce na eksperymenty. Zrób to dobrze!
Decyzja o spisaniu testamentu to akt dużej odpowiedzialności i dojrzałości. Chcesz zabezpieczyć żonę, ułatwić życie dzieciom albo pominąć krewnego, z którym od lat nie masz kontaktu. Siadasz do biurka, bierzesz kartkę papieru i… no właśnie. Co dalej? Czy wystarczy napisać „Wszystko dla córki” i się podpisać? A może trzeba iść do notariusza?
W internecie krąży mnóstwo mitów. Klienci przynoszą mi do kancelarii wydrukowane z komputera pisma, które są prawnie bezwartościowe, albo testamenty wspólne małżonków, które z automatu lądują w koszu. W tym artykule wyjaśnię Ci, jakie formy testamentu są w Polsce ważne i – co najważniejsze – jak uniknąć szkolnych błędów, które mogą zniweczyć Twój plan.
⭐️ KLUCZOWA ZASADA ANNY KLISZ (Do zapamiętania):
Nigdy, pod żadnym pozorem, nie pisz testamentu na komputerze! Nawet jeśli własnoręcznie go podpiszesz, taki dokument jest NIEWAŻNY. Jedyna dopuszczalna forma domowa to pismo sporządzone w CAŁOŚCI pismem ręcznym. Żadnych wydruków, żadnej maszyny do pisania. Tylko kartka i długopis.
1. Testament własnoręczny (holograficzny) – najprostszy, ale czy bezpieczny?
To najpopularniejsza forma, bo jest darmowa i możesz ją zrealizować w każdej chwili przy kuchennym stole. Aby taki testament był ważny, musisz spełnić łącznie trzy warunki (art. 949 k.c.):
- W całości pismem ręcznym: Musisz napisać każde słowo własną ręką. Nie może to być wydruk z dopisanym „Zgadzam się”.
- Podpisany: Podpis musi znaleźć się pod treścią (nie w nagłówku!). Musi to być pełne imię i nazwisko (żadne parafy czy inicjały).
- Opatrzony datą: Choć brak daty nie zawsze unieważnia testament, to jej brak może rodzić ogromne problemy (np. gdy zostawisz dwa testamenty i nie wiadomo, który był ostatni).
Zaleta: Nic nie kosztuje.
Wada: Łatwo go zniszczyć, zgubić lub podważyć (np. zarzucając, że pisałeś go pod przymusem).
2. Testament notarialny – gwarancja spokoju
Jeśli chcesz mieć pewność, że nikt nie podważy Twojej woli, udaj się do notariusza. To forma aktu notarialnego (art. 950 k.c.). Notariusz spisuje Twoją wolę, dba o precyzyjne sformułowania prawne i przechowuje oryginał w kancelarii (Ty dostajesz wypis).
Dlaczego warto?
- Trudno go podważyć (notariusz weryfikuje Twoją tożsamość i zdolność do czynności prawnych).
- Tylko w tej formie możesz zrobić zapis windykacyjny (czyli przekazać konkretne mieszkanie konkretnej osobie).
- Nie zginie – oryginał jest bezpieczny w archiwum notarialnym.
To może Cię zainteresować: 7 powodów, dla których warto wybrać notariusza
🎥 Zobacz wideo: Rodzaje testamentów w pigułce
Gubisz się w przepisach? W tym filmie omawiam wszystkie dostępne formy testamentów oraz zasady dziedziczenia testamentowego. To kompendium wiedzy w przystępnej formie.
3. Testament urzędowy (alograficzny) – rzadki, ale możliwy
Jeśli nie możesz pisać (np. z powodu paraliżu rąk), ale jesteś zdrowy na umyśle i nie chcesz iść do notariusza, możesz skorzystać z pomocy urzędnika. Wymaga to obecności dwóch świadków oraz Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego (lub wójta, burmistrza). Oświadczasz im swoją wolę ustnie, oni to spisują w protokole, a następnie odczytują i wszyscy podpisują.
4. Testament ustny – tylko w sytuacji „pod bramką”
To testament specjalny. Możesz go sporządzić tylko wtedy, gdy istnieje obawa rychłej śmierci (np. nagły wypadek, ciężka choroba w ostatnim stadium). Wymaga obecności trzech świadków. Oświadczasz im swoją wolę ustnie. Treść musi zostać potem spisana przez świadków lub potwierdzona przed sądem.
Uwaga! Jeśli wyzdrowiejesz i minie zagrożenie życia, taki testament traci ważność po 6 miesiącach!
Przeczytaj także: Kiedy można sporządzić testament ustny?
Najczęstsze błędy – tego unikaj jak ognia!
Oto lista „grzechów głównych”, które sprawiają, że testament ląduje w koszu:
- Testament wspólny: Małżonkowie piszą na jednej kartce „My, Jan i Maria, zapisujemy wszystko synowi”. W Polsce jest to nieważne! Każdy musi napisać swój osobny testament.
- Brak podpisu: Tekst kończy się kropką, ale brakuje podpisu spadkodawcy.
- Wydruk z podpisem: Jak wspomniałam wyżej – komputer i testament się nie lubią.
- Pisanie pod dyktando: Jeśli sąsiadka pisze tekst, a Ty tylko się podpisujesz – dokument jest nieważny (chyba że jest to testament urzędowy z zachowaniem procedur).
FAQ – Najczęstsze pytania o sporządzanie testamentu
Czy muszę iść do prawnika, żeby napisać testament własnoręczny?
Nie musisz, ale warto skonsultować treść. Często ludzie używają potocznych sformułowań, które prawnie znaczą coś innego (np. mylą wydziedziczenie z pominięciem). Prawnik pomoże Ci sformułować myśli tak, by wywołały zamierzony skutek.
Gdzie schować testament własnoręczny?
Najlepiej tam, gdzie rodzina go znajdzie, ale gdzie nie ulegnie zniszczeniu. Możesz też zdeponować go u notariusza (za opłatą) i zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów – to daje 100% pewności, że zostanie odnaleziony.
Czy mogę zmienić testament?
Tak, w każdej chwili. Możesz napisać nowy testament i zaznaczyć w nim: „Odwołuję wszystkie poprzednie testamenty”. Testament późniejszy zawsze „wygrywa” z wcześniejszym.
Zadbaj o spokój swoich bliskich
Sporządzenie testamentu to akt troski. Dzięki niemu Twoja rodzina uniknie chaosu i domysłów „co tata miał na myśli”. Wybierz formę, która jest dla Ciebie najwygodniejsza, ale pamiętaj o wymogach formalnych.
Inni czytali również: Jak odwołać albo zmienić testament?
Nie jesteś pewien, czy Twój odręczny testament jest ważny? A może chcesz zaplanować skomplikowany podział majątku? Skontaktuj się ze mną – pomogę Ci przelać Twoją wolę na papier zgodnie z prawem.
Chcesz mieć pewność, że Twój testament będzie ważny?
