nieważność testamentuNieważność testamentu jest wadą czynności prawnej. Powoduje ona, że testament nie wywołuje zamierzonych skutków. Wadą dotknięty może być cały testament lub jego część. Wtedy nieważny będzie odpowiednio cały testament bądź jego poszczególne postanowienia.

Na początku należy zaznaczyć, że testament sporządzić może tylko osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Musi być to zatem osoba pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona. Testament nie może być sporządzony przez opiekuna ani przedstawiciela.

Wyróżnić można dwa rodzaje wad testamentu:

  1. Błędy dotyczące samego testamentu;
  2. Wady oświadczenia woli.

Testament jest nieważny także gdy jest sprzeczny z ustawą lub zasadami współżycia społecznego lub na celu obejście przepisów ustawy.

Błędy dotyczące samego testamentu:

1) nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych;

2) jest niewidoma, głucha lub niema;

3) nie może czytać i pisać;

4) nie włada językiem, w którym spadkodawca sporządza testament;

5) jest skazana prawomocnie wyrokiem sądowym za fałszywe zeznania.

A także:

6) osoba dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść;

7) małżonek osoby wskazanej w pkt 6), jej krewni lub powinowaci pierwszego i drugiego stopnia oraz osoby pozostające z nią w stosunku przysposobienia.

Wady oświadczenia woli:

Testament jest czynnością prawną. Może być zatem dotknięty wadami oświadczenia woli, jakie dotyczą wszystkich czynności prawnych. Takimi wadami dotknięte będzie sporządzenie testamentu:

  1. w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (sytuacja, w której dana osoba nie jest w stanie podjąć logicznej decyzji, np. w skutek choroby psychicznej lub nałogu);
  2. pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści (np. spadkodawca przekonany był, że jego znajoma Y nie posiada żadnych środków do życia, podczas gdy Y ma majątek w wysokości 100 tys. Zł)
  3. pod wpływem groźby (np. X groził spadkobiercy, że jeżeli nie zapisze mu w testamencie swojego domu, ten zabije jego żonę), groźba musi być realna i bezprawna. Musi być także związana z postanowieniami testamentu.

Nieważność testamentu stwierdza sąd.

Podsumowując, polskie prawo stawia wiele warunków jakie należy spełnić, aby testament był ważny. Należy się zatem skrupulatnie przygotować do jego spisania. Warto to zrobić, aby oszczędzić swoim bliskim stresu związanego z tym, że testament okaże się nieważny.

Literatura:

  1. Doliwa A.: Prawo spadkowe, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007
  2. Skowrońska-Bocian E. : Prawo spadkowe, Wydawnictwo C.H. Beck, wyd.8, Warszawa 2011

 

autor: Sonia Konieczniak