Podział majątku spadkowego – od czego zacząć?

Pierwszym obowiązkowym etapem przed podziałem majątku spadkowego jest uzyskanie przez spadkobierców formalnego dokumentu potwierdzającego prawa do spadku. Tym formalnym dokumentem jest postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia. O tym w jaki sposób uzyskać te dokumenty przeczytasz tutaj.

Po przeprowadzeniu postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku lub po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia można przystąpić do podziału majątku spadkowego.

W przypadku, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do składu majątku spadkowego i jego wartości można dokonać podziału majątku w drodze ugody zawartej przed notariuszem.

Jednak jeśli wartość majątku nie jest dokładnie znana (spadkobiercy mają wątpliwości co do wartości poszczególnych składników majątku – np. nieruchomości) bądź nie ma pewności co do stanu majątku spadkowego (spadkobiercy mają podejrzenia, że na kontach bankowych znajduje się jeszcze spora ilość pieniędzy należących do spadku, ale nie znają dokładnie banku, w którym znajdują się pieniądze) wówczas warto założyć sprawę o sądowy podział majątku (tzw. dział spadku).

Dział spadku

Postępowanie sądowe o dział spadku jest także prowadzone w przypadku, gdy pomiędzy spadkobiercami istnieje konflikt odnośnie zasad podziału tego majątku, a także jego wartości.

Sprawa o podział majątku spadkowego kończy się wydaniem postanowienia o dziale spadku. W takim postanowieniu sąd przyznaje określone składniki majątkowe określonym spadkobiercom. Jeśli nie ma możliwości równego podziału wszystkich składników majątku, sąd nakazuje tym spadkobiercom, którzy otrzymali większą część spadku spłacić te osoby, które otrzymały mniej. Sąd może także odroczyć termin spłaty lub rozłożyć spłaty na raty.

Przykład:

Dwoje dzieci (syn i córka) nabyło spadek po spadkodawcy. Każde dziedziczy po jednej drugiej całego majątku spadkowego. W skład tego majątku wchodzi dom o wartości 600 tyś. złotych. W sprawie o dział spadku sąd postanowi, które z dzieci otrzyma cały dom na własność, a także w jaki sposób, w jakim czasie i w jakiej kwocie będzie musiało spłacić drugiego spadkobiercę.

Sprzedaż majątku na licytacji

Dopuszczalna jest także sytuacja, w której przedmioty wchodzące w skład spadku zostaną sprzedane przez komornika na licytacji, zaś uzyskane w ten sposób kwoty zostaną podzielone pomiędzy spadkobierców. Taki sposób podziału majątku jest jednak bardzo niekorzystny, albowiem rzeczy wchodzące w jego skład są sprzedawane poniżej ich wartości określonej przez biegłego, a pewną część uzyskanej ze sprzedaż kwoty trzeba zapłacić komornikowi za przeprowadzenie licytacji.